خواص و کاربرد گردو

خواص و کاربرد گردو

در کتب طب سنتی با نام عربی ان « جوز » نامبرده می شود. به فرانسوی Noix و به انگلیسی Walnut می گویند میوه درختی است به نام درخت گردو که به فرانسوی درخت ان را Noyer cimmun و Noyer و به انگلیسی Walnut tree می نامند . گیاهی است از خانواده Juglandaceae نام علمی ان Juglans regia L. می باشد.

مشخصات

درخت گردو درختی است بزرگ و یک پایه ، گلهای نر جداگانه به شکل شاتون دراز استوانه ای و اویزان و گلهای ماده نیز جداگانه و منفرد یا گروهی در انتهای شاخه جوان مربوط به سال رویش ظاهر می شود.
میوه ان کروی و در درون ان مغز گردو در فاصله پدره های خشبی نازک قرار گرفته و مغز گردو را قشر سخت قهوه ای روشن و چوبی که پوست گردو می باششد فرا گرفته است و روی این قشر سخت پوسته خارجی گردو که سبز رنگ و کمی گوشتی است قرار دارد. برگهای گردو متناوب مرکب فرد از 9 – 5 وحتی 11 برگچه سبز رنگ تیره تشکیل می شود.
درخت گردو در مناطق معتدله عالم خوب ردش می کند. اب و هوای خیلی سرد و خشک را دوست ندارد ولی درخت کوهستان است . شکوفه های زودرس ان در بعضی سالها و بعضی مناطق مواجه با سرمای بهاره شده و از بین می رود . اگر درجه حرارت زمستان خیلی پایین بیاید یعنی از 25 درجه زیر صفر ( سانتی گراد ) کمتر شود خطر از بین رفتن ان پیش می اید.
تکثیر درخت گردو از طریق کاشت میوه گردو در خزانه و انتقال نهال گردو به محل باغ اصلی می باشد. معمولا از سال بیستم شروع به ثمر دادن می کندو به بحران باروری درخت گردو در سنین 60 – 50 سالگی می باشد. ( البته در بعضی موارد در سنین خیلی پایین چند عدد گردو میدهد که باردهی محسوب نمی شود. )
درخت گردو به طور خوردو در مناطق و جنگلهای شمال ایان در استارا ، طالش ، دیلمان ، رود بار ، گلی داغ ، بدر گز و همچنین درارسباران وجود دارد و در باغهای سایر مناطق نیز کاشته میشود .
نامهای درخت گردو در ایران « جوز » ، « گوز » ، « چارمغز » و « گردکان » است و نامهای محلی ان در رودسر ، طوالش و اذربایجان « گردکان » ، در شفارود « ووز vuz » در اطراف رشت «اقوز بوله » ، در رامسر ، رودسر و لاهیجان « اقوز و اقوز دار » ، در امل « اقوز » در رامیان و مناطق ترک زبان « قز » و در سردشت « جویز ، جویزه و چوئس » می باشد.

ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی مواد موجود در مغز گردو (Juglans regia car sinensis ) عبارت اند از : الاجیک اسید ، لوریک اسید ، میریستیک اسید ، اراشید یک اسید ، لینولئیک اسید ، ایزولینو لئیک اسید ، اولئیک اسید و به علاوه دارای فیتین ، انواع فسفات ، فیتوسترول ، اکسیداز ، جوگلون ، هایدروو جوگلون ، اینوزیییت ، نوسیت ، مقدار کمی اسانس و املاح اکسالات اهک و ویتامینهای A,B,C,Eو در اخر نوسیتانیک اسید و ( کمپفرول – 3 – ارابینوز ) جوگلاندین { ناکااوکی ، موریتا } می باشد.
بررسی های دیگری نشان میدهدکه مقدار 013/0 میلی گرم ارسنیک در هر 100 گرم گردو وجود دارد و در گزارش مطالعات ازمایشگاهی دیگری امده است که یک گلوبولین و جوگلاندین از ممغز گردو جدا شده است و در مغز گردو ویتا مینهای گروه B و همچنین ویتامین A وجود دارد.
میوه نارس گردو منبع بسیار غنی و شاید از غنی ترین منابع ویتامین C است.
عصاره ابی برگهای گردو که عاری از وجود جوگلون است ، دارای خاصیت بسیار قوی باکتری کش و ضد میکربها می باشد.
در هر یک صد گرم گردو خام و خشک مواد زیر موجود است. :
اب 5/3 گرم ، پروتئین 8/14 گرم ، مواد چرب 64 گرم ، هیدارتهای کربن 13 گرم ، خاکستر 9/1 گرم ، کلسیم 99 میلی گرم ، فسفر 380 میلی گرم ، اهن 3 میلی گرم ، سدیم 2 میلی گرم ، پتایسیم 450 میلی گرم ، ویتامین A 30 واحد بین المللی ، تیامین 34/0 میلی گرم ، رایبوفلاوین 13/0 میلی گرم ، نیاسین 9/0 میلی گرم ، و وتیامین C 2 میلی گرم .

خواص – کاربرد

معمولا از هر یک صد کیلو گرم گردو با پوست خشبی ان در حدود 35 – 30 کیلو گرم مغز گردو به دست می اید . در مورد گردوهای کاغذی این نسبت ممکن است به نصف یا 50 درصد برسد . مغز گردو حدود 50 درصد روغن دارد . برای گرفتن روغن گردو معمولا از گردوهای وحشی و سایر گونه ها که گردوی ریز دارند ، استفاده می شود . گردوی درشت معمولا برای مصرف مغز ان مورد استفاده قرار می گیرد. از گردوهای کوچک وحشی نیز پس از روغن گیری کنجاله خوب و مغذی به دست می اید که در حدود 40 – 30 درصد مواد از ته و 9 – 8 درصد چربی دارد که برای پروار کردن و چاق کردن خوک و غذای گاو شیری و طیور بسیار مورد توجه است.
در کره و چین از مغز گردو به عنوان تونیک و مقوی ، مدر ، تصفیه کننده خون و خونساز و برای معالجه بیماری های ریه و حنجره استفاده میشود . مخلوط با بادام شیرین و ژین سنگ برای معالجه سرفه مزمن به کار می رود به علاوه محرک کلیه ها و معده است و برای برطرف کردن یبوست و درد روده و اسهال خونی و سوزش سردل کاربرد دارد.
{ استوارت } معتقد است مغز گردو مانع تشکیل سنگ در کیسه صفرا یا کلیه می شود و پوست ریشه گردو و پوست خارجی میوه گردو قابض است. روغن گردو پماد خوبی برای بیماری های پوستی است { چیو کاریونه و کیمورا } در چین اش یا خورش که با پختن قسمتها و انشعابات ریشه گردو با گوشت خوک درست می کنند به بچه هایی که رشد انها کم است و لاغر هستند داده می شود و موجب تقویت هاضمه وتحریک اشتهای انها می شود و با اتامینها و الات گلهای نر نیز سوپ درست می کنند کهبرای رفع سرگیجه و قطع سرفه بسیار نافع است. از پوست گردو چای دم می کنند برای رفع درد معدهو دردعضلات و استخوانها مفید است . از جوشانده برگهای گردو برای شست وشوی ورمها و ابسه و تحلیل انها استفاده می شود.
گردو طبق نظر حکمای طب سنتی از نظر طبیعت گرم و خشک است و تازه ان کمتر گرم و خشک است.
از نظر خواص بسیار لطیف و ملین است و محلل می باشد و برای تقویت نیروی جنسی مفید است و مانع ترش شدن غذا می گردد . مقوی حواس و دماغ خصوصا اگر با مویز و انجیر سفید خورده شود . اگر 50 گرم ان را که با انجیر کوبیده باشند ، خورده شود ، بسیار ملین است ، اگر با انزروت خورده شود موجب خارج شدن کرم معده است. خوردن 5 گرم از سوخته ان که با پوست سوخته شده باشد ، با رب مورد برای قطع خون بواسیر مفید است.
خوردن مغز ان مسکن دل پیچه است . ضمادان با عسل و پیاز و نمک برای گزیدن سگ هار نافع است. اگر با زیه کرمانی نرم ساییده با عسل مخلوط نمایند و به سرو بدن مفلوج ، مبتلا به لقوه ، یا مبتلایان به درد های مفاصل سرد و تبهای سرد بلغمی مزمن بمالند و در حمام ، افتاب و یا اطاق گرم بخوابندو خود را بپوشانند که خوب عرق کند و پس از ان بدون اینکه سرما بخورند بدن را خشک کنندو اب سرد نخورند و این کار یک دو بار انجام شو بیماری از بین می رود . مالیدن مغز کهنه و سوخته ان بازفت به زخمهای سر بسیار مفید است.
مغز گردو چون لطیف است اگر زیاد کهنه شود فاسد می گردد و اسراف در خوردن ان موجب ورم لوزتین و ایجام زخم در دهان میشود. خصوصا درگرم مزاجها که برای انها مضر است این نظر باید بعد از خوردن گردو دهان خود را بشویند و انار ترش بمکند یا سکنجبین بخورندو یا کمی خشخاش بخورند.
اگر مغز گردو رنگ و بویش عوض شده و طعمش در اثر کهنه بودن تند شده باشد ، نباید خورده شود زیرا مسمومیت می اورد. و اگر خورده شود و ناراحتی ایجاد شده باشد باید ترشی خورد و سعی کند قی بیاید .
مربای گردو با عسل برای فربه شدن و تحریک نیروی جنسی بسیار موثر است. و ملین شکم و مقوی روده کور است. عصاره پوست سبز ان که با رب انار پخته باشد برای ورمهای عضلات حلق مفید است و غرغره با اب پوست سبز پخته ان برای تحلیلورم لثه ها و استحکام دندان و گرد پوست سخت ان برای خشک کردن جراحتها و خوردن ان سه روز متوالی برای قطع خونریزی و از بین رفتن تقطیر البول که قطره قطره ادرار کردن با درد و سوزش است مفیداست . اگر پوست ریشه ان را به اندازه 15 گرم تا 30 گرم بجوشانند و اب ان را بعد از غذا بخورند قی اور و اخلاط لزج را دفع می کند و برای در دهای قسمت پایین بدن خصوصا درد شکم مفید می باشد.
اگر پوست سبز خارجی ان را در حالت سبزی و تری بکوبندو خبث الحدید ( کف کوره اهن ) را نرم ساییده بر ان بپاسشندو تا چند روز هر روز به هم زنند خضاب بسیار جالبی به دست می اید که رنگ ان بادوام است. اگر با پوست سبز تازه ان مسواک کنند و به دندان و لثه بمالند برای تقویت لثه ها و دندان بسیار مفید است. قطره اب برگ ان که کمی گرم کرده باشند برای خارج ساختن چرک گوش و رب پوست سبز ان که با عسل و رب انگور درست دشه باشد برای زخمهای دهان و خون امدن از بن دندان و رفع سستی لثه و استحکام ان بسیار موثر است.
خوردن دم کرده 20 – 15 گرم برگ گردو در هزار گرم اب جوش برای کاهش مقدار قند خون در بیماران مبتلا به بیماری قند اثر محسوس دارد وبرای مریضهای مبتلا به ورم مفاصل نیز مفید است و در کلیه موارد یاد شده ، مصرف دم کرده برگ نافع است.
جوشانده 50 در هزار برگ گردو در استعمال خارج برای التیام زخمها و شست و شوی انهاو بیماری های پوستی و اکزما و قارچی و به صورت غرغره ودر ورم لوزتین و معالجه انژین بسیار مفیداست . اگر برگ گردو را روی پستان بگذارند ترشح شیر را بند می اورد.
جوشانده یا دم کرده 20 گرم قسمت پوسته سبز گوشتی خارج گردو در هزار گرم اب برای خنازیر ( مدت خوردن باید ادامه یابد. ) و سایر درمانها مصرف می شود جوشانده سرد قسمتهای سبز میوه رنگ قهوه ای به مو می دهد.
نوع دیگری مغز شبیه گردو وجود دارد که به انگلیسی انواع ان Pecans و Hickory nuts گفته می شود.درخت ان در ایران وجود ندارد ولی میوه ان به نام « گردوی امریکایی » شناخته می شود.
درخت ان را به انگلیسی Hickory tree نامند . درختی است از خانواده گردو Juglandaceae جنس Carya نام علمی دو گونه ان یکی Carya illinoensis دیگری Carya pecan می باشد .
این درخت بومی مناطق جنوبی امریکای شمالی است میوه ان دارای مغزی کمی شیرین ، لذیذ و چری است و پوست ان نازک و به اسانی شکسته می شود.
از نظر مواد شیمیایی معدنی در هر یک صدگرم از مغز خام خشک گردوی امریکائی C,Pecan مواد زیر وجود دارد:
اب 4/3 گرم ، پروتئین 2/9 گرم ، مواد چربی 68 گرم ، هیدراتهای کربن 5/11 گرم ، کلسیم 73 میلیگرم ، فسفر 289 میلی گرم ، اهن 4/2 میلی گرم ، سدیم جزبی ، پتاسیم 603 میلی گرم ، نیاسین 9/0 میلی گرم ، ویتامین A 130 واحد بین المللی ، تیامین 86/0 میلی گرم ، رایبو فلاوین 13/0 میلی گرم ، نیاسین 9/0 میلی گرم ، ویتامین C2 میلی گرم .
بطوری که ملاحظه می شود از نظر ویتامینها و مواد معدنی و چربی خیلی شبیه گردوی معمولی است با اختلافات جزیی مثلا ویتامین A در این گردو بیشتر از مغز گردوی معمولی است و پتاسیم هم بیشتر است . ولی از نظر سایر مواد کمی از گردوی معمولی کمتر است.
دو نوع دیگر درخت گردو یکی به نام علمی Juglams cinerea است که به انگلیسی Butten nut و White walnut و به فرانسوی Noyeu cendre و Noger grig گفته میشود و بومی امریکای شمالی می باشد. میوه ان شبیه گردو ایرانی ولیتخم مرغی و کمی نوک تیز است و دیگری به نام علمی ان Ju llanas nigra که به انگلیسی Black walnut و به فرانسوی Noyer noir گفته میشود . از انواع امریکایی است درختی است بزرگ با چوب سنگین به رنگ قهوه ای تیره و بسیارمناسب برای نجاری تزئینی . میوه ان گرد و پر چربی با طعمی زننده .
منبع:www.taamasrar.com