قواعد طراحی سوالات امتحانی

قواعد طراحی سوالات امتحانی

امتحانات برای همه معلمان ودانش آموزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و هردو گروه در این ایام به دنبال کسب نتایج ماه ها کار وتلاش خود می باشند.

با توجه به این که گاهی بعضی از سوالات طرح شده در هنگام ارزیابی فاقد استاندارد کامل بوده و نواقص و اشکالاتی دارد،برای رفع این اشکالات هرچند جزیی، قواعد اصلی طراحی سوال که باید مورد توجه قرار گیرد بیان می شود. 

قواعد طراحی سوالات امتحانی

امتحانات برای همه معلمان ودانش آموزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و هردو گروه در این ایام به دنبال کسب نتایج ماه ها کار وتلاش خود می باشند.

با توجه به این که گاهی بعضی از سوالات طرح شده در هنگام ارزیابی فاقد استاندارد کامل بوده و نواقص و اشکالاتی دارد،برای رفع این اشکالات هرچند جزیی، قواعد اصلی طراحی سوال که باید مورد توجه قرار گیرد بیان می شود.

1ـ قواعد مرتبط با شکل و ظاهر سوال

الف)رعایت مشخصات سربرگ، نام طراح، زیبایی وخوانایی خط،عاری بودن سوال از غلط املایی ونگارشی وتایپی،داشتن راهنمای سوال،ترتیب سوالات از ساده به مشکل وقراردادن سوالات از یک نوع در کنار هم.

ب)در هر نمونه سوال باید از تمام سوالات استفاده شود: سوالات عینی که قدرت باز خوانی دانش آموز سنجیده شود،مانند سوالات چند گزینه ای ـ صحیح غلط ـ جورکردنی وسوالات غیرعینی که به دو دسته کوتاه پاسخ (کامل کردنی ـ نام بردنی)و گسترده پاسخ(تشریحی) تقسیم می شوند.

2ـ قواعد مرتبط با بارم

الف)رعایت بودجه بندی:رعایت نمره اختصاص یافته به هر بخش،طرح سوال از تمام قسمت هاوفعالیت ها

ب)بارم سوالات باید در قسمت چپ برگه امتحانی در ستون جداگانه درج شودوجمع نمرات مشخص باشد.

ج)انطباق بارم با پاسخ:میزان بارم برای هرسوال باید طوری باشد که بتوان بارم را بطور منطقی به هر بخش از پاسخ اختصاص دادونیز زمان برای پاسخگویی به تمام سوالات مناسب و مشخص باشد.

3) قواعد مرتبط با محتوی سوال

الف)سوالات باید اهداف اصلی را ملاک قرار دهدواز یک مفهوم نباید چند سوال طرح شود.

ب)متن سوال باید واضح باشد وابهام نداشته باشد طوری که نیاز به رفع اشکال باحضور معلم نباشد،سوالات باید مستقل از یکدیگر بوده و متن یک سوال نباید راهنمای پاسخ سوالات دیگر باشد.

ج)سوالات تکراری و کلیشه ای نباشدومعلم باید خلاقیت وتوانمندی خود را نشان دهد.

د)استفاده ازسطوح مختلف حیطه های شناختی: یکی از مشکلات تمام سوالات،عدم رعایت حیطه ها و طرح سوالات متعدد در سطح دانش ودرک و فهم می باشد. نمونه استفاده از حیطه ها در پایان مطلب ذکر شده است.

*سطوح مختلف حیطه های شناختی

1)سطح دانش:هدف کلی آموزشی(اصطلاحات متداول و مفاهیم اساسی وروش ها را می داند)،فعل های رفتاری (تعریف کردن،توصیف کردن،نام بردن،جورکردن)

مانند:پیامد های تعارض نقش را نام ببرید. گروه را تعریف کنید.

2)درک و فهم: هدف کلی آموزشی(اصول وقوانین و نظریه ها را می فهمد)،

مثال زدن،خلاصه کردن، توضیح دادن،تعمیم دادن،پیش بینی کردن)

مانند:یک نمونه تحرک افقی و صعودی را مثال بزنید. چراپدران گاهی دچار فشار نقش می شوند؟

3)کاربرد: هدف کلی آموزشی(اصول ومفاهیم و نظریه هارادر موقعیت جدید و عملی به کارمی برد)

 فعل های رفتاری(تغییر دادن ،محاسبه کردن،به کاربردن)

مانند:4ویژگی برای خود نام برده و مشخص کنید چه امری مبنای شناخت شما قرار گرفته است؟

4)تجزیه وتحلیل: هدف کلی آموزشی(مطالب خوانده شده وساختار یک متن یا جدول ونمودار را تجزیه و تحلیل

 می کند) فعل های رفتاری(تجزیه کردن،بانمودار نشان دادن،تقسیم بندی کردن وتحلیل کردن)،مانند:تاثیر باور های مشترک را در شکل گیری هویت ملی تجزیه وتحلیل کنید.

5)ترکیب: هدف کلی آموزشی(مطالب واصول را با یکدیگر ترکیب می کندوطرح جدیدی ابداع می کند)

فعل های رفتاری(طبقه بندی کردن،گروه بندی و تجدید نظر کردن)،مانند:چند موقعیت را به ترتیب اهمیت طبقه بندی کنید.

6)ارزشیابی: هدف کلی آموزشی(قوانین یادگیری روش های تدریس مطالب آموخته شده را ارزشیابی می کند)

فعل های رفتاری(ارزیابی کردن،مقایسه کردن،نتیجه گیری وانتقاد کردن،تفسیر و قضاوت کردن)

مانند:نحوه توزیع مزایا در نظام کاستی و صنعتی را مقایسه کنید. واکنش ایرانی ها نسبت به غرب را ارزیابی نموده و نقد نمایید.

برای کمک به سایت روی بنر تبلیغاتی زیر کلیک کنید